Book I : Bala Kanda - The Youthful Majesties
Dasaratha readies to perform Asvamedha ritual
Chapter [Sarga] 12 (Continued)
ततः सुमंत्रः त्वरितम् गत्वा त्वरित विक्रमः || १-१२-६
समानयत् स तान् सर्वान् समस्तान् वेद पारगान् |
तान् पूजयित्वा धर्मात्मा राजा दशरथः तदा || १-१२-७
धर्म अर्थ सहितम् युक्तम् श्लक्ष्णम् वचनम् अब्रवीत् |
समानयत् स तान् सर्वान् समस्तान् वेद पारगान् |
तान् पूजयित्वा धर्मात्मा राजा दशरथः तदा || १-१२-७
धर्म अर्थ सहितम् युक्तम् श्लक्ष्णम् वचनम् अब्रवीत् |
6, 7. tataH = then; sumantraH = Sumantra; tvaritam = quickly; gatvaa = went; tvaritaH vikramaH = a quickest person he is; taan samastaan veda paaragaan = them, all of the, Vedic scholars; sam aanayay = fetched; taan = them; puujayitvaa = having worshiped; dharmaatmaa raajaa dasharathaH = that virtuous king, Dasharatha; tada = then; dharma artha sahitam = virtue, meaning, containing; shlakshnam = soft, impressible; vachanam = sentence;abraviit = said.
Then Sumantra being a quickest person went quickly and fetched all those Vedic scholars and clerj~nmen. Then the virtuous king Dasharatha having offered due worships to all the sages and saints brought in by Sumantra, uttered these words which are with virtue and meaning, in an impressible manner. [1-12-6, 7]
मम तातप्य मानस्य पुत्रार्थम् नास्ति वै सुखम् || १-१२-८
पुत्रार्थम् हयमेधेन यक्षयामि इति मतिर्मम |
तत् अहम् यष्टुम् इच्छामि हयमेधेन कर्मणा || १-१२-९
ऋषिपुत्र प्रभावेण कामान् प्राप्स्यामि च अपि अहम् |
पुत्रार्थम् हयमेधेन यक्षयामि इति मतिर्मम |
तत् अहम् यष्टुम् इच्छामि हयमेधेन कर्मणा || १-१२-९
ऋषिपुत्र प्रभावेण कामान् प्राप्स्यामि च अपि अहम् |
8, 9. mama = to my; laalasya = tumultuous; maanasya = mind; putra artham = for sons; na asti = not there; vai = verily; sukham = quietude; tat = hence; aham = I am; haya medhena = by Horse Ritual; yakshhyami = would like to worship; iti = thus; matiH mama = thinking, of mine; tat = therefore;shaastra dR^iSTena = scriptures, point of view; karmanaa = by strict observance; yashtum = to perform ritual; icChaami = I wish to; R^ishi putra = by Sage's son - through Rishyasringa's; prabhaaveNa = divine influence of; aham = I am; kaamam = my desire; praapyaami cha api aham = I get, even, I will.
"My mind is tumultuous without quietude for I have no sons... hence I am thinking of performing the Vedic Horse Ritual for progeny... I wish to perform the ritual as enshrined in the scriptures and by strict observances... I wish to get my desires fulfilled through the divine influence of the Sage's son, Rishyasringa... [1-12-8, 9]
ततः साधु इति तद् वाक्यम् ब्राह्मणाः प्रत्यपूजयन् || १-१२-१०
वसिष्ठ प्रमुखाः सर्वे पार्थिवस्य मुखात् च्युतम् |
ऋष्यशृङ्ग पुरोगाः च प्रति ऊचुः नृपतिम् तदा || १-१२-११
ऋष्यशृङ्ग पुरोगाः च प्रति ऊचुः नृपतिम् तदा || १-१२-११
10, 11. tataH = then; saadhu iti = splendid, thus; tat vaakyam = this, sentence, idea; braahmaNaaH = Brahmanas; prati puujayan = blessed the king; vashishthaH = Sage Vashishta; pramukhaaH = and other important sages; sarve = all of them; paarthivasya = the king's; mukhaat = from mouth, voice; chyutam = came out; Rishyasringa; purogaaH cha = keeping at helm of affairs; tadaa = then; prati uuchuH = in return, said; nR^i patim = to peoples', lord [the king].
Then "Splendid, splendid is this idea," said the Brahmana scholars blessing the king. Then Sage Vashishta along with all other important personalities have applauded the idea that has come out of the king's voice, and all those Vedic scholars and clerj~nmen keeping Rishyasringa at helm of affairs said this to the king, in appreciation of that idea. [1-12-10, 11]
संभाराः संभ्रियम्ताम् ते तुरगः च विमुच्यताम् |
सरव्याः च उत्तरे तीरे यज्ञ भूमिः विधीयताम् || १-१२-१२
सर्वथा प्राप्यसे पुत्राम् चतुरो अमित विक्रमान् |
यस्य ते धर्मिकी बुद्धिः इयम् पुत्रार्थम् आगता || १-१२-१३
सरव्याः च उत्तरे तीरे यज्ञ भूमिः विधीयताम् || १-१२-१२
सर्वथा प्राप्यसे पुत्राम् चतुरो अमित विक्रमान् |
यस्य ते धर्मिकी बुद्धिः इयम् पुत्रार्थम् आगता || १-१२-१३
12, 13. yasya te = to whom, [such as] you; putra artham = for begetting sons; iyam dhaarmikii buddhiH aagataa = this kind of, virtuous, thinking, has come; a mita = boundless; vikramaan = valiant ones; chatwaaraH = four of them; putraan = sons; sarvathaa = by all means; praapyase = you will beget; sambhaaraaH = paraphernalia; sambhriyantaam = be garnered; te = your; turagaaH cha = ritual horse, also; vimuchyataam = be released.
"Because a virtuous thinking of begetting sons through Vedic ritual has come to you, you will by all means get four sons with boundless valour... let ritual paraphernalia be garnered and let your ritual-horse be released..." The Vedic seers thus blessed Dasharatha. [1-12-12, 13]
The content of this page has been taken from
www.valmikiramayan.net
No comments:
Post a Comment